Przezroczysty, brązowy sos o charakterystycznym rybim zapachu i ostrym smaku jest ważnym składnikiem kuchni indonezyjskiej. Robi się go z rybek lub krewetek. Jego silny zapach słabnie podczas gotowania z innymi składnikami.

Bertram (przyprawa ) występuje w krajach śródziemnomorskich, swoim wyglądem bardzo przypomina dobrze znany rumianek, jednak różni się od niego swoim ostrym smakiem. Wydziela dość charakterystyczny, przyjemny, korzenny zapach. Jest idealny do zup, sosów sałatek i jako dodatek do kanapek. Mielony korzeń bertramu (Radix Anacycli )  przyczynia się do lepszego przyswajania potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania składników takich jak białka, tłuszcze, witaminy, węglowodany. Korzystnie wpływa na rozum i zdolności umysłowe, pamięć, oraz umiejętność koncentracji.

Polecany przez św. Hildegardę z Bingen